Nieuws

In vervolg op de laatste blog zullen nu ook de belangrijkste veranderingen worden besproken met betrekking tot een bijzondere vorm van zorg: Dwang in de zorg. Sinds 1 januari 2020 gelden hiervoor twee nieuwe wetten:

Wet zorg en dwang

Tot 1 januari 2020 vielen gedwongen opnames en gedwongen zorg voor mensen met dementie of met een verstandelijke beperking onder de Wet Bopz. Die wet is echter primair gericht op psychiatrische behandelingen in een psychiatrisch ziekenhuis.

De nieuwe Wet zorg en dwang (Wzd) zou beter moeten aansluiten bij de zorg voor mensen met dementie of een verstandelijke beperking, waardoor mensen die hun wil niet meer kunnen uiten beter beschermd worden. Ook worden aandoeningen, zoals de ziekte van Huntington en Korsakov binnenkort onder deze wet gebracht. Wat zijn de belangrijkste uitgangspunten van de deze wet?

• Het uitgangspunt van de gedwongen zorg is “Nee, tenzij”;
• Is er geen andere weg dan onvrijwillige zorg? Dan moet de zorgverantwoordelijke eerst een stappenplan doorlopen, voordat hij onvrijwillige zorg toepast;
• Dwangmaatregelen (bijv. toediening medicatie, vocht of voedsel) kunnen ook buiten de instellingen worden toegepast, zoals thuis of in een logeeropvang;
• Binnen twee weken nadat de zorgverlening is begonnen, moet de zorgaanbieder de patiënt een schriftelijk overzicht verstrekken van de rechten die hij op grond van de Wzd heeft;
• Een patiënt kan een externe cliëntenvertrouwenspersoon (de ‘cvp’) inschakelen voor advies en vragen over de Wzd. De cvp is een ander persoon dan de klachtenfunctionaris van de zorginstelling.

De minister van VWS heeft maandag 20 januari 2020 een brief opgesteld waarin de huidige stand van zaken van de Wzd en het overgangsjaar 2020 wordt besproken. De brief vindt u hier.

Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg

Tegelijk met de Wzd is de Wet verplichte ggz (Wvggz) in werking getreden. Die wet gaat over verplichte zorg en opname in de geestelijke gezondheidszorg. Ook onder deze wet is het mogelijk om onvrijwillige ggz-zorg buiten de GGZ-instelling op te leggen. Degene die zorg krijgt, kan dan makkelijker contact blijven houden met familie en vrienden en blijven deelnemen aan de samenleving.

De Wvggz geldt voor mensen bij wie een psychische stoornis leidt tot gedrag dat ernstig nadeel  veroorzaakt voor henzelf of voor anderen. De Wvggz kent twee procedures om te komen tot verplichte zorg:

• een zorgmachtiging via de rechter;
• een crisismaatregel via de burgemeester.

Het uitgangspunt is dat de patiënt zo veel mogelijk de eigen regie houdt tijdens de hele periode van verplichte zorg, bijvoorbeeld met een eigen plan van aanpak, een zorgkaart of een zelfbindingsverklaring. Hulpverleners moeten regelmatig met de patiënt overleggen en de zorg samen evalueren.

Voor verdere vragen over gezondheidsrechtelijke kwesties, kunt u contact opnemen met Tessa Sipkema.