Nieuws

Opzegging van een duurovereenkomst (on)mogelijk?

Op onze website hebben we in de artikelen “Let op bij duurovereenkomsten” en “De beëindiging van een duurovereenkomst” reeds aandacht besteed aan de wijze waarop een duurovereenkomst kan worden beëindigd.

De Hoge Raad oordeelde in haar arrest van 28 oktober 2011 dat een duurovereenkomst voor onbepaalde tijd, betreffende de exploitatie en het leggen van energiekabels en leidingen, in beginsel opzegbaar is. Hoewel de overeenkomst dus niet voorzag in een opzeggingsmogelijkheid kon deze wel worden opgezegd. Zoals u in voorgenoemde artikelen al kon lezen spelen bij het opzeggen van een duurovereenkomst diverse factoren een rol. Zo is er voor de opzegging van een dergelijke overeenkomst een voldoende zwaarwegende opzeggingsgrond vereist, zal er een opzegtermijn in acht moeten worden genomen en heeft de wederpartij mogelijk recht op schadevergoeding.

In een arrest van de Hoge Raad van 15 april 2016 vinden we dit keer echter een voorbeeld van een duurovereenkomst die naar het oordeel van de Hoge Raad, níet beëindigd kan worden. Waar ging het in deze zaak om?

In 1932 heeft de gemeente Amsterdam samen met de provincie Noord-Holland en zeven andere gemeenten de Stichting Gooisch Natuurreservaat opgericht, waarvan in 1991 de statuten zijn herzien. Bij de herziening van de statuten is zoveel mogelijk aansluiting gezocht bij een gemeenschappelijke regeling. Doel daarvan was om de (financiële) verplichtingen van partijen vast te leggen en de doelstelling van de Stichting te waarborgen. Deze doelstelling is onder meer het natuurschoon in het Gooi door de verkrijging van aldaar gelegen terreinen, ten einde deze ten eeuwigen dage ongeschonden als natuurreservaat te behouden. Aangezien de (financiële) verplichtingen niet konden worden vastgelegd in de statuten van de Stichting werden deze vastgelegd in een aparte overeenkomst.

In de procedure vorderde de gemeente Amsterdam een verklaring voor recht dat de door haar gesloten overeenkomst (met daarin de financiële verplichtingen) rechtsgeldig door haar was opgezegd en dat zij geen schadevergoeding verschuldigd was. De Provincie Noord-Holland, de zeven andere gemeenten en de Stichting Gooisch Natuurreservaat waren het hiermee niet eens en voerden verweer.

De Hoge Raad oordeelde dat de overeenkomst niet los kon worden gezien van de statuten. De overeenkomst vormt volgens de Hoge Raad een onlosmakelijk complement van de statuten. De statuten bepalen dat voor uittreding van een lid een statutenwijziging nodig is. De statuten kunnen niet eenzijdig worden gewijzigd en de gemeente Amsterdam kan zich dus ook niet eenzijdig van de Stichting onttrekken. Opzegging door de gemeente Amsterdam van enkel de overeenkomst, met als gevolg dat zij zich definitief aan medefinanciering zou onttrekken, valt volgens de Hoge Raad niet te rijmen met de statuten. Ook het nagestreefde doel, behoud van het natuurreservaat ten eeuwige dage, speelt bij de beoordeling volgens de Hoge Raad een rol. De vorderingen van de gemeente Amsterdam werden dan ook door de Hoge Raad afgewezen.

Hoewel een duurovereenkomst in beginsel kan worden beëindigd dient u er rekening mee te houden dat er dus ook situaties kunnen zijn waarbij een duurovereenkomst niet kan worden beëindigd. Wilt u meer weten over de beëindiging van een duurovereenkomst of heeft u andere vragen, neem dan gerust contact op met Lennart Hordijk.